Push the grief away...Nick Cave & the Bad Seeds live in Greece 16.11.2017

Ας  ξεκινήσουμε από τα τετριμμένα για να δείξουμε ότι η εμφάνιση του ήταν ένα σημαντικό γεγονός από τη στιγμή της αναγγελίας της.

i). Ο Nick Cave είναι ένας ζωντανός θρύλος του ροκ για την Ελλάδα αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο. Έσπασε τον άγραφο κανόνα του ροκ, που λέει πως, για να γίνεις Θρύλος πρέπει να είσαι αυτοκαταστροφικός σαν χαρακτήρας (έξω ή έσω) και να πεθάνεις: ή στα 27 ή πριν τα 50 ή να αυτοκτονήσεις ή από ηρωίνη ή από αλκοόλ.. ( κενό για αυτά που μου διαφεύγουν).  

Αυτός, ο Iggy Pop, ο Mick Jagger, ο Lou Reed, ο David Bowie και ...( κενό για αυτά που μου διαφεύγουν), έσπασαν αυτό τον κανόνα και απαξιώθηκαν. Είναι κάτι ασυγχώρητο για τους θεωρητικούς ακροατές της ροκ, λένε ότι ξεπουλήθηκαν αν παραμείνουν ζωντανοί και ακόμα χειρότερα αν πουλάνε δίσκους.

Φυσικά όταν πεθαίνουν τότε μιλάνε όλοι, μα όλοι όμως, για τη σημαντική προσφορά τους, το πόσο θρύλοι είναι....(κενό για αυτά που μου διαφεύγουν).

ii). Ο Nick Cave έρχεται στην Ελλάδα για συναυλίες από το 1982 με όλα τα σχήματα που έχει σχηματίσει κατά καιρούς, εκτός των BOYS NEXT DOOR. Τον έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον 4 γενιές ακροατών, αν υπολογίσουμε κάθε μουσική γενιά, με τη δεκαετία. Γεμίζει στάδια, γήπεδα, θέατρα, μεγάλους συναυλιακούς χώρους από το 1990. Από τότε έχει μεγάλη πέραση στην Ελλάδα και αγάπη για τη χώρα μας. 

Όλες οι κριτικές για συναυλίες του όλα αυτά τα χρόνια, διακατέχονται από τα ίδια αισθήματα. Ή εκθειαστικά σε βαθμό αιτήματος για αγιοποίηση ή επιθετικά σε βαθμό ειρωνείας και μνησικακίας (στη μειοψηφία τους όμως).

Τι φταίει; Ο καλλιτέχνης και η ζωή του, η ψύχωση του κοινού για άμεση ταύτιση με τους ρόκερς ή ο σνομπισμός του ακροατή που πλάθει μια εικόνα και του τη χαλάει η μαζικότερη αποδοχή του; 

Σίγουρα όχι το μουσικό γούστο του κάθε ανθρώπου που πάει στις συναυλίες του ή η τάξη από την οποία προέρχεται. Γιατί ο Nick Cave, αγγίζει ψυχές γι' αυτό και μέχρι τώρα δεν με έχει πείσει καμία αρνητική κριτική.

iii). O Nick Cave είναι ένας από τους λίγους μεγάλους περφόρμερ. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Είτε μεθυσμένος, είτε νηφάλιος, είτε ερωτευμένος, είτε σε πένθος, αποδίδει τα μέγιστα σε κάθε σώου που κάνει. Ξεσηκώνει και εντυπωσιάζει τους πάντες. Ενίοτε όταν ποσότητα κοινού τέμνεται με τη συναισθηματική φόρτιση του καλλιτέχνη, δεν φεύγει ποτέ ο ίδιος ( μου έχει τύχει σε 7 από τις 12 φορές που τον έχω δει), διαφορετικά ακόμα και ο πιο ουδέτερος συναισθηματικά, φεύγει πάντα, το λιγότερο, εντυπωσιασμένος (μου έχει τύχει τις υπόλοιπες 5 φορές).

iv). Για όλα τα παραπάνω η φετινή sold out συναυλία του στο Tae Kwon Do, δεν έπρεπε να εκπλήξει κανέναν από τους παλιότερους οπαδούς του.
Ήταν αναμενόμενα μεγάλο συναυλιακό γεγονός, πριν ακόμα ηχήσουν οι πρώτες νότες του ''Anthrocene''. Πέρασαν οκτώ, δραματικά για όλους μας, χρόνια από τότε που είδαμε τον Nick Cave με τους BAD SEEDS για τελευταία χρονιά ( έξι με τους GRINDERMAN). Ίσως και να τον χρειαζόμασταν περισσότερο από ποτέ. Θα αποδειχθεί ότι ισχύει και από την πλευρά του καλλιτέχνη.

Πάμε τώρα σε αυτά τα στοιχεία που έκαναν τη συγκεκριμένη εμφάνιση του μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της ροκ συναυλιακής ζωής μας εδώ στην Ελλάδα και την τρίτη καθαρτήρια συναυλιακή εμπειρία που έχω βιώσει από τις εμφανίσεις του (για τη φορά με τους BIRTHDAY PARTY και την πρώτη φορά με τους BAD SEEDS, δυστυχώς δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη, ίσως όμως να μιλάμε για την τέταρτη τελικά κρίνοντας από τους τρελλαμένους με την εμφάνιση του με τους B.P.).

i). Το ''Skeleton Tree''. Το πρόσφατο άλμπουμ του, που δημιουργήθηκε εν μέσω άσχημης περιόδου για τον καλλιτέχνη και που όπως είχα γράψει πέρυσι: 

« Στο ''Skeleton Tree'', η καλλιτεχνική μαεστρία συναντά την προσωπική τραγωδία και ενδοσκόπηση και μάχονται σώμα με σώμα. Δεν υπάρχει χαμένος. Η Μεγάλη Τέχνη άλλωστε κουβαλά προσωπικά δράματα, τα εξαγνίζει όμως ή τα χρησιμοποιεί δημιουργικά, μπορεί ακόμα να τα επικοινωνήσει, για να τα αποσυμπιέσει σε κάποιο βαθμό, ελπίζοντας και σε κάθαρση κι ας αργήσει αυτή τη φορά..» 

Το ''Push The Sky Away'', κυκλοφόρησε το 2012 και ήταν ένα άλμπουμ που θα έπρεπε να εκτιμήσω περισσότερο τότε που κυκλοφόρησε, δεδομένου ότι και τα τρία τραγούδια που αντιπροσώπευσαν το άλμπουμ στη συγκεκριμένη εμφάνιση, έβγαζαν συναίσθημα που ίσως αγνόησα. 
Το ''Skeleton Tree'' λοιπόν, ήταν η συνέχεια του. Μόνο  που οι καταλύτες Απώλεια/Θάνατος, έφερναν ένα μουντό μουσικό αέρα που μπορεί να μύριζε βαριά υγρασία αλλά ανανέωνε τον ήχο και τη σημασία του καλλιτένη για τη σύγχρονη μουσική. Ήταν ένα ιδαίτερο άλμπουμ, δεν είμασταν σίγουροι κατά πόσο θα μπορούσε να βγει ζωντανά όλη η ένταση της φόρτισης του, όμως επτά από τα οκτώ τραγούδια που ακούσαμε παίχτηκαν τόσο καλά ώστε να λείπει μόνο η ανατριχίλα των εγχόρδων στο ''Jesus Alone'' και η φθινοπωρινή αύρα του ''Girl In Amber''.
 

by J. Limberis

ii). Η φιγούρα του νέου Nick Cave.
 Αναδυόμενη από μια ισχυρή τραγωδία που εμφανώς τον έχει καταβάλλει και τον έχει σκάψει για τα καλά. Μεγαλύτερος σε ηλικία για να κάνει σαν άγριο ζώο σε κλουβί ή τον Μεσσία ή ακόμα τον ίδιο του τον εαυτό όπως παλιά, κάνοντας χιούμορ, δίνοντας αόρατες σπρωξιές υποκινώντας κάθε δύσθυμο ακροατή να χορέψει μαζί του. Ήταν ένας νέος Cave. Ένας άνθρωπος που τυχαίνει να είναι ροκ τραγουδιστής. Ένας άνθρωπος που σέβεται το κοινό του, το νοιώθει κοντά του και του το ανταποδίδει. Παρακολούθησα τη συναυλία από τις εξέδρες και είχα την ευκαιρία να παρατηρώ ταυτόχρονα. Το κοινό αντιδρά με τρόπο που δεν το έχω παρατηρήσει ως τώρα. Τέλεια ανταπόκριση με τα κελεύσματα του καλλιτέχνη. Που αποποιήθηκε το ρόλο του, περιορισμένου στο σανίδι, περφόρμερ, αγγίζοντας το κοινό, φέρνοντας του τα χέρια στο στήθος του, ωθώντας τον να τραγουδά μαζί του τους χτύπους της καρδιάς του. 

Αυτή τη φορά περπάτησε ανάμεσα σας (τυχεροί). Κάνατε στην άκρη σαν να υποδέχεστε, όχι βασιλιά, αλλά ένα φίλο από τα παλιά. Να τον ακολουθείτε σε κάθε κίνηση. Να τον βοηθάτε κρατώντας το μικρόφωνο του. Να τραγουδάτε μαζί του. Να ανεβαίνετε στην σκηνή μαζί του για να μοιραστείτε με τον καλλιτέχνη μέρος της δουλειάς του. Σας έφερε από τη δικιά του πλευρά. Δεν έκανε σώου. Ήταν ένα πάρτυ εξαγνισμού.

iii). Αποδείχθηκε ότι το κοινό είναι η ψυχοθεραπεία του Cave! Αποδείχτηκε, γιατί υπάρχει αυτός ο ισχυρός δεσμός μεταξύ ακροατών και καλλιτέχνη. Γιατί τον αγαπάμε τόσα χρόνια και γιατί είναι «φίλος» μας κατά κάποιο τρόπο παρά μουσικός που «ψεκάζει, σκουπίζει, τελειώνει». 

Το 1987, δεν έκανα καμμία επένδυση για καμμιά απώλεια, παρακολουθούσα έναν φλεγόμενο περφόρμερ, να μας μεταφέρει την αγωνία του σαν να μιλούσαμε σε έναν φίλο μας που περνούσε δύσκολες ώρες. Δεν υπήρχε απλά η παρακολούθηση ενός άγριου ροκ Θηρίου να οδηγεί σε μέθεξη το ακροατήριο, όπως τον Iggy Pop ας πούμε. 

Αν τότε ο Cave δεν είχε τη μουσική του και τις συναυλίες του προφανώς θα υπήρχε αδιέξοδο γι' αυτόν. Πήραμε λίγο από την αγωνία του, την ανακατέψαμε με τη δικιά μας συναισθηματική φόρτιση και τίποτε πια δεν ήταν το ίδιο.

Το 1989, υγιής και σε φόρμα μοιράστηκε μαζί μας την προηγούμενη εμπειρία του, απλά περιγράφοντας την και όχι βιώνοντας ζωντανά τον εφιάλτη του, παίζοντας πιο οργανωμένα και με ένταση που στην δεν θέλατε να σας διαπεράσει αν είχατε την παραμικρή ψυχολογική πίεση στη ζωή σας. Ήταν μια υγιής ανταλλαγή απόψεων.

Όλες τις υπόλοιπες φορές ήταν μια πολύ ευχάριστη συνάντηση και γιορτάζαμε μαζί του, ζούσε μαζί μας κάθε στιγμή, ήταν ένας περφόρμερ που άξιζε τα λεφτά του, αν είστε κυνικοί, αλλά τι αξία έχουν τα χρήματα αν βγαίνεις με φίλους και περνάς καλά.

Φέτος όμως το πόσο καλό είνα να έχεις οπαδούς που σε αγαπάνε φάνηκε στα  ειλικρινή και βαθιά «ευχαριστώ» που μας είπε, όπως σημειώνουν δύο σχόλια, που έπιασαν το νόημα. Tα εννούσε, δεν ήταν τυπικές ευχαριστίες για να βγάλει την υποχρέωση και φαντάζομαι ότι έτσι θα ευχαριστούσε το κοινό του και αλλού γιατί αυτή η περιοδεία του είχε μεγάλη σημασία για την ψυχική του ανακούφιση και εννοώ κάθε λέξη.

by J. Limberis

 iv) Οι μεγάλοι καλλιτέχνες διακρίνονται άμεσα και από πολύ κόσμο. Έστω λοιπόν και αν λέγονται Nick Cave & THE BAD SEEDS που έπαιζαν με ένστικτο παρά με δεξιοτεχνία και κατάφεραν σε τριάντα χρόνια να διατηρούν μια ηχητική ταυτότητα που κάνει μουσικούς να τρώνε τις παρτιτούρες τους για να δημιουργήσουν δύο λεπτά ΗΧΟΥ σαν αυτών και μουσικολόγους ή απλούς θαυμαστές να προσπαθούν να βρουν ασφαλείς ακουστικές αναφορές μια ζωή για να περιγράψουν αυτό το ωμό και με τα χρόνια πιο λεπτό και μελωδικό αλλά ομοούσιο ηχητικό πλέγμα, ανήκουν στη σφαίρα των μεγάλων καλλιτεχνών.

Απο ηχητικής άποψης είναι ότι θέλετε να το περιγράψετε: ροκ, μπλουζ, συννοθύλλευμα θορύβων με στοιχειώδη δομή τραγουδιού, βιωματικό ροκ, ροκ με ψυχή, όλα αυτά καλύπτουν αλλά μην ξεχάσετε το ειδικό bad seed φίλτρο που περιλαμβάνει δάκρυα, οργή, χαρά, έξαψη, περιέργεια, αναζήτηση, κεντρίσματα προς τα άκρα, δυναμικές παρεμβάσεις στο σκοτάδι που εμποτίζουν κάθε νότα και συγχορδία. Τριάντα τρία χρόνια πείρας και αλλαγών κορυφώθηκαν το βράδυ της Πέμπτης 16.11.2017 και αγκάλιασαν, όπως ποτέ άλλοτε και ίσως όσο λίγοι, ένα τεράστιο χώρο με χιλιάδες ετερόκλητο κόσμο που παρέμειναν για πάνω από 2 ώρες, ενωμένοι σαν ένας, κάτω από την εμβληματική φιγούρα του καλλιτέχνη και την πλέον, εξελιγμένη ροκ μηχανή του. 
Αυτή η μηχανή πλέον καθοδηγήται από τον Warren Ellis, και καλύτερα από ποτέ, αφήνει στον «αρχηγό» τον κατάλληλο χώρο, να εξωτερικεύσει τις τρέχουσες ψυχολογικές μεταπτώσεις αλλά και εμπειρίες, διαμορφώνοντας ένα μουσικό πλαίσιο που δεν μοιάζει με οτιδήποτε γνωρίζετε σήμερα.
Υπάρχει μαγεία διάχυτη στο χώρο που δεν έχει σχέση με μαντζούνια, ειδικές κλίμακες ή συχνότητες. Υπάρχει Αγάπη, συμπάθεια, σεβασμός, αλληλοεκτίμηση. Δούναι και λαβείν, ισχυρότερο από ποτέ και ισχυρότερο από οποιαδήποτε άλλη μπάντα που έχει επισκεφτεί τη χώρα τα τελευταία χρόνια. Αυτό δεν έχει αντίτιμο, είναι υπεράνω κερδών. Όταν επίσης φτάνει κάποιος να παίζει καλύτερα το υλικό του ζωντανά, κάνοντας τις στούντιο εκτελέσεις ψυχρές (ενώ δεν είναι), τότε τι άλλο χρειάζεται για να πεισθεί κάποιος για τη σπουδαιότητα αλλά και για το ρόλο που παίζεικαι το κοινό στη διαμόρφωση αυτών των συνθέσεων ζωντανά.

v). Δεν έπαιξε το ''Deanna''!

Είχα κάποιες αντιρρήσεις σχετικά με το αν υπάρχει λόγος να παίζει ακόμα το ''Mercy Seat'' από τη στιγμή που η κλιμακούμενη ένταση του τραγουδιού δεν τσιτώνει την ψυχή του ακροατή όπως γινότα παλιά.
 Ήθελα να ακούσω το μπάσσο στο ''From Her To Eternity'' να προκαλεί σεισμό. Με κάλυψε όμως η ένταση προς το τέλος. Ένιωσα αυτό το «τσίτωμα» όπως το ένιωθα παλιά. 
Ήθελα να παίξει και κάτι από το αριστούργημα του για την προηγούμενη δεκαετία ''Abbatoir Blues/ The Lyre Of Orpheus''.

Όμως έχοντας πλήρη εικόνα μείον την αμεσότητα των πρώτων σειρών, κατάλαβα ότι αυτές οι αντιρρήσεις είναι ένα τίποτα στο μεγαλείο ενός ροκ κονσέρτου που κοινό και καλλιτέχνες έγιναν ένα στην κυριολεξία. Οι αποστάσεις εκμηδενίστηκαν και μπορεί η κάθαρση να μην άγγιξε εμάς περισσότερο όσο τον ίδιο τον Nick Cave αυτή τη φορά, φύγαμε όμως συγκινημένοι και πού τυχεροί που ένας ροκ «ημίθεος» ζει και είναι ακόμα ακμαίος καλλιτεχνικά στον κόσμο μας. Κάποιος μου είχε πει ότι oNick Cave  απλά παραμυθιάζει το κοινό. Ένας έξυπνος περφόρμερ που χειραγωγεί το κοινό απόλυτα. Έπρεπε να έρθει σε τούτη τη συναυλία. Ίσως και να αναθεωρούσε... 
Εγώ δεν χρειάστηκε να αναθεωρήσω τίποτα. Απλά ενισχύθηκαν οι απόψεις μου.

Στο επανιδείν λοιπόν. Ευτυχώς αυτό το καλοκαίρι. Δεν θα είναι το ίδιο. Αλλά σίγουρα μια πρωτοκλασσάτη εμφάνιση που δεν πρέπει να χάσει κανείς.

Set list:

1. Anthrocene
2. Jesus Alone
3. Magneto
4. Higgs Boson Blues
5. From Her to Eternity
6. Tupelo
7. Jubilee Street
8. The Ship Song
9. Into My Arms
10. Girl in Amber
11. I Need You
12. Red Right Hand
13. The Mercy Seat
14. Distant Sky
15. Skeleton Tree
    Encore:
16. The Weeping Song
17. Stagger Lee
18. Push the Sky Away