Ό,τι έχουμε πει για τον John Cale και ό,τι έχει γραφτεί και ειπωθεί από τους ανθρώπους που ασχολούνται μαζί του τα τελευταία 60 χρόνια, πλέον είναι απλές γνώμες. Θραύσματα από την αλήθεια του καλλιτέχνη. Ο καθένας το βλέπει από τη δικιά του σκοπιά και θα ήταν πρέπον να το συνειδητοποιήσουμε αυτό. Δυστυχώς όμως θα πρέπει να δικαιολογήσω τον καλλιτέχνη, να το παίξω δικηγόρος του για πολλά που ακούστηκαν σχετική με την εμφάνιση του στο Ηρώδειο στις 19.6.2023. Δεν μου το ζήτησε κανείς και προφανώς ίσως είναι παράτολμο στην καλύτερη περίπτωση και ανάρμοστο στη χειρότερη. Αλλά, θα το πράξω.
Όσοι γνωρίζουμε και έχουμε ακούσει τη μουσική του καλλιτέχνη από το 1967 μέχρι σήμερα αναγνωρίζουμε ότι είναι ένας πυλώνας του ροκ, ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο της μουσικής εξέλιξης του ροκ και της ηλεκτρικής μουσικής γενικότερα. Δυστυχώς όμως ακόμα διαφημίζεται σαν «πρώην μέλος των θρυλικών THE VELVET UNDERGROUND» κι ας έχει η ιστορία του έκτοτε ξεπεράσει αυτούς τους θρύλους. Πόσο υποτιμητικό για τον καλλιτέχνη, για το κοινό που τον γνωρίζει, τον αγαπάει σχεδόν αλλά και πόσο υποτιμητικό για το κοινό που δεν τον έχει καν ακουστά και ειδικά οι κάτω των 35 τουλάχιστον. Φυσικά όταν θέλουμε να πουλήσουμε γράφουμε παπάδες αλλά νομίζω λίγο σεβασμός στην ιστορία και στην πραγματικότητα δεν βλάπτει.
Ο John Cale λοιπόν στο Ηρώδειο και με ορχήστρα. Αρχικά είναι μια ιδέα που ακούγεται εξαιρετική για όσους γνωρίζουν τον καλλιτέχνη. Και εμπορικά καλή για να προσεγγίσει και κοινό που αγαπάτο μέσο-Ηρώδειο-περισσότερο από το μήνυμα. Όμως αυτός ο καλλιτέχνης δεν είναι για τον καθένα.
Για παράδειγμα, τι θα μπορούσε να «πει» ο Cale στους νεολαίους που ακούνε Θανάση, κάνουν αντιπολίτευση μέσω Αγγελάκα και Μιθριδάτη ή τους τραπ νεολαίους που ονειρεύονται γκάζια, όπλα και γκόμενες; Τι να πει στη Gen Z αν δεν είναι στυλιστικά εκκεντρικός, δεν κάνει tik-tok ή δεν είναι ναρκισσιστής αρκετά. Όλοι αυτοί έχουν τα δικά τους ινδάλματα/role models.
Τι να πει επίσης, στον γαλουχημένο με μπουζούκια, προκατ διαθέσεις ανάλογα την περίσταση/event κάτοικο της πρωτεύουσας και άλλων πόλεων; Πως να νιώσει κανείς τη μοναξιά που εξαπολύεται από την εκτέλεση του ‘’Heartbreak Hotel’’ είτε το 1974 είτε το 2023 αν δεν βλέπει τη μουσική πέρα από το επίπεδο της διασκέδασης και πλέον του αξεσουάρ; Πώς να νιώσει ένα κοινό που πλέον λατρεύει το μέσο και όχι το μήνυμα; Που βγάζει συμπεράσματα καταδικάζοντας, ακυρώνοντας ή δοξάζοντας καλλιτέχνες από δηλώσεις που βλέπει πάνω πάνω και δεν διαβάζει παρακάτω;
Πως να «σπρώξεις» μία συναυλία του Cale σε όλους αυτούς; Ακόμα και στο Ηρώδειο. Αν ήταν κάποιος άλλος χώρος επι πληρωμή πόσοι άραγε θα πήγαιναν για τον ίδιο τον καλλιτέχνη, την ιστορία και την αξία του και μόνο;
Την απάντηση και την ανταπόκριση την είδε και ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Μετά από τα δεκαπέντε πρώτα λεπτά και ενώ ο καλλιτέχνης μας είχε φιλοδωρήσει με τραγούδια που μπορεί και να ήταν γνωστά στους οπαδούς του μπορεί και όχι αν δεν υπήρχε το «σκονάκι» του setlist fm, οι τουρίστες και πιθανοί «φασαίοι» άρχισαν να αποχωρούν. Και ευτυχώς μείναμε οι σχετικοί και αυτοί που έπρεπε να μείνουν.
Είχα αρχίσει να νοιώθω υπέροχα ακούγοντας τα ''JUMBO (In The Modern World)'', ''Do Not Go Gentle Into That Good Night'', ''Ghost Story'' που διακρίνονται για την ευλύγιστη ενορχήστρωση, ρυθμική ευφορία και μελωδίες που μένουν και έχει νόημα να ακούγονται στην αρχή. Γενικά η setlist της βραδιάς αλλά και της τωρινής του περιοδείας αποτελείται από αντιπροσωπευτικά δείγματα της εξέχουσας καλλιτεχνικής οντότητας του καλλιτέχνη από όλες τις εποχές του και η εκτέλεση τους ήταν υποδειγματική, όπως και στις προηγούμενες εμφανίσεις τους σε περίπτωση που το ξεχνάμε.
Η ATHENS PHILHARMONIA ORCHESTRA που συνόδευε τον καλλιτέχνη και για την οποία δεν ακούστηκε ούτε ένα ευχαριστώ ούτε καν από τον ίδιο τον Cale (το πρώτο μειονέκτημα), δεν βγήκε μπροστά από τις συνθέσεις για να κάνει εντύπωση αλλά χρωμάτιζε και γέμιζε τις συνθέσεις δίνοντας μια εξίσου καλή εικόνα όπως και οι στούντιο εκτελέσεις λίγο περισσότερο φωτεινές ωστόσο. Πόσο όμορφα συνδυάστηκαν όλα στο ‘’Helen Of Troy’’ και ‘’Mercy’’ ! Στο πρώτο έβγαινε η soul και funk ευφορία της σύνθεσης και στο δεύτερο φώτιζε λίγο παραπάνω την φθινοπωρινή διάθεση της σύνθεσης. Άρα λοιπόν άξιζε τον κόπο, σε αντίθεση με τα αρνητικά σχόλια που διαβάζω σχεδόν παντού, έτσι κι αλλιώς και στην προηγούμενη εμφάνισή του στο Ξέφωτο του ΚΠΣΝ εκείνο το μακρινό καλοκαίρι του 2018, φάνηκε ότι η μικρή συμμετοχή θα έπρεπε να αναπτυχθεί την επόμενη φορά.
Ναι κρίνουμε ότι ήταν πετυχημένη η προσθήκη της Ορχήστρας, όχι όμως στο βαθμό που θα θέλαμε. Ακούσαμε μεν μια περισσότερο περιπετειώδη, εντυπωσιακή, τρικυμιώδη εκτέλεση του ''Half Past France'' ή μια πολύ όμορφη εκτέλεση του ''Hanky Pαnky Nohow'' που δεν υστερούσαν αλλά και δεν ξεπερνούσαν τις αθάνατες πρώτες εκτελέσεις στο ‘’Paris 1919’’, αλλά θα θέλαμε να ακούσουμε περισσότερα γιατί προσφερόταν ώστε κάποια παραπάνω τραγούδια από το ‘’Paris 1919’’, από το πιο δύσκολο ‘’Academy In Peril’’ ή ακόμα και κάποια που δεν ακούστηκαν από το φετινό του άλμπουμ να ακουστούν στη full scale εκδοχή τους.
Φέτος ο John Cale δημιούργησε ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς. Δεν μιλάμε απλά για ένα άλμπουμ που συντηρεί ήχο ή μύθο (όπως στην περίπτωση του Iggy Pop στο φετινό, εκρηκτικό ’’Every Loser’’). To ‘’Mercy’’ είναι ένας δίσκος με ήχο που βλέπει μπροστά και ανοίγει καινούρια διάσταση στην αισθητική του καλλιτέχνη, ενσωματώνει το Σκοτάδι του 21ου αιώνα, παίρνει το Φόβο μακριά και δημιουργεί έναν κόμβο ονειρικού καταφυγίου για μας αλλά και δείγμα καλλιτεχνικής νεότητας για τον ίδιο τον συνθέτη σαν ένα σταθμό που ενώνει το ροκ παρελθόν του με τις ακαδημαϊκές του και πειραματικές αναζητήσεις όλα τα χρόνια που είναι δημιουργικός αλλά και την ποπ η οποία κρύβεται αρκετά καλά. Πρόκειται για ένα ισορροπημένο άλμπουμ, χωρίς εξάρσεις, πειθαρχημένο, ηχοχρωματικά απολαυστικό και απαιτητικό ως προς την αφοσίωση. Από αυτό το άλμπουμ δεν ακούστηκαν πολλά (τρίτο μείον) αλλά ό,τι ακούστηκε ήταν καθηλωτικό από τη δικιά μου πλευρά. Είναι ένας δίσκος που μόλις ξεκίνησε την ιστορία του. Πιστεύω ότι μελλοντικά θα αξιολογηθεί καλύτερα. Για μένα ανήκει ήδη στα καλύτερα άλμπουμ που ηχογράφησε ποτέ.
Τα τραγούδια των Velvet Underground που ακούστηκαν δεν μπορώ να πω ότι με ικανοποίησαν ιδιαίτερα. Ακούστηκαν χλιαρά και άοσμα και αυτό είναι το τελευταίο μείον της συναυλίας του.
Πέρα από αυτά όμως η φετινή εμφάνιση του John Cale με ικανοποίησε. Για το βεληνεκές του ήταν μια σημαντική παρουσία στην καλλιτεχνική δραστηριότητα των ημερών μας. Και αυτό που αποτελεί το κύριο προτέρημα και επιχείρημα που βγάζει άκυρα σχεδόν όλα τα μείον είναι ότι αν και σπουδαγμένος μουσικός, που κοιτά κυρίως προς το παρόν και στο μέλλον παραμένει ένας μουσικός που του αρέσει να διασκεδάζει και να επικοινωνεί τη μουσική του όχι σε εγκεφαλικό αλλά σε συναισθηματικό επίπεδο, να πιάνει τη στιγμή και να αποδεικνύει ότι οι συνθέσεις του δεν είναι φτιαγμένες για ψυχρούς και υπολογιστικούς ανθρώπους αλλά προσαρμόσιμες στη στιγμή και γι' αυτό πρέπει να επιλέγονται αναλόγως.
Σχόλια